W czasie snu organizm się regeneruje, odzyskuje siły witalne, odświeża umysł. Osoby młode wypoczywają szybko i efektywnie, jednak w miarę upływu lat może to sprawiać coraz większe trudności. To dlatego seniorzy powinni zwrócić większą uwagę na higienę snu oraz właściwe warunki wypoczynku. Jeżeli z biegiem lat problemy ze snem się nasilają należy wykorzystać wszystkie możliwe metody na poprawę jakości snu.
Z czego wynikają problemy ze snem u seniora?
Przyczyny bezsenności u seniora mogą być różne, najczęściej jest to jednak kumulacja kilku czynników. Na początek warto podkreślić, że osoby starsze miewają liczne, wieloletnie nawyki nie sprzyjające komfortowemu wypoczynkowi oraz, że z racji wieku cierpią na liczne schorzenia i dolegliwości, które również negatywnie odbijają się na jakości snu. Większość starszych osób, szczególni płci męskiej, lubi uciąć sobie poobiednią drzemkę. Czasem nawet kilka razy w ciągu dnia. Nie powinien więc dziwić fakt, że mają później problem z zaśnięciem. Kolejnym nawykiem jest wczesne kładzenie się do łóżka. Jeżeli rzeczywiście odczuwają oni senność i nie mają problemów z szybkim zaśnięciem nie ma większych przeciwwskazań. Jednak może to pociągać za sobą kolejne konsekwencje. Ze względu na mniejsze zapotrzebowanie na sen wraz z wiekiem, mogą się oni budzić w środku nocy albo we wczesnych godzinach porannych uważając to za kolejny problem. Nie wynika to jednak z typowej bezsenności a z niewłaściwej higieny snu. Podsumowując:
- częste drzemki w ciągu dnia, choć zdrowe, mogą być przyczyną kłopotów z zaśnięciem lub płytkiego i kiepskiej jakości snu
- wczesne pójście do łóżka spowoduje wybudzenie w środku nocy lub bardzo wcześnie rano
- zmniejszone zapotrzebowanie na sen również będzie przyczyną zbyt wczesnej pobudki
Niestety przyczyną bezsenności bywają również liczne schorzenia i choroby. Seniorzy skarżą się na problemy z układem trawiennym (zgaga, bolesne wzdęcia, niestrawność), dolegliwości ze strony układu kostnego (zwyrodnienia kręgosłupa, bóle stawów, reumatyzm) i układu krążenia (niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca). Poza tym wraz z wyższym wiekiem może dokuczać puchnięcie nóg, uciążliwe skurcze i drętwienie kończyn. Seniorzy skarżą się również na RLS czyli zespół niespokojnych nóg, objawiający się dużym dyskomfortem. By zmniejszyć związane z chorobami niedogodności należy zażywać leki regularnie i zgodnie z zaleceniami lekarza.
W jaki sposób poprawić jakość snu seniora?
Osoby starsze powinny szczególnie dbać o zdrowie a sen jest jednym z ważniejszych czynników mających na nie pozytywny wpływ. Wypoczęty organizm szybciej się regeneruje, ma wzmocnioną odporność, więcej energii. Sen poprawia pamięć i koncentrację oraz pozwala zachować jasność umysłu.
Poza odpowiednio długim i produktywnym odpoczynkiem seniorzy powinni pamiętać o przyjmowaniu leków oraz suplementacji brakujących mikro i makroelementów. Należy też dopilnować by senior dotleniał organizm poprzez częste spacery na świeżym powietrzu, był aktywny fizycznie w miarę swoich możliwości, ograniczył ilość drzemek i przestrzegał higieny snu czyli:
- stosował zbilansowaną dietę, unikał ciężkostrawnych posiłków przed snem
- zadbał o odpowiednią atmosferę w sypialni czyli wyciemnienie i wyciszenie pomieszczenia
- nauczył się technik relaksacyjnych pozwalających na odstresowanie
- dobrym pomysłem jest również picie wyciszających i nasennych naparów z melisy, lawendy lub kozłka lekarskiego
- zamiast oglądać telewizję senior powinien wybrać np. czytanie książek
Nie mniej ważny jest również komfortowy i dobrany do potrzeb seniora materac.
Jaki materac dla seniora?
Z biegiem lat ciało traci sprężystość, wiotczeje, staje się delikatne i kruche, obniża się napięcie mięśni. Powierzchnia łóżka powinna więc zapewniać dobre podparcie a jednocześnie nie uciskać i nie powodować bolesnych napięć. Standardowo materac powinien być dopasowany do wagi użytkownika, jednak z uwzględnieniem większej wrażliwości ciała starszej osoby oraz osobistych preferencji. Powierzchnia materaca powinna umożliwiać swobodną zmianę pozycji i bezproblemowe wstawanie. W tym drugim duży udział ma odpowiednia wysokość łóżka. Podczas siedzenia nogi powinny stanowić kąt prosty z podłogą, wówczas siadanie i wstawanie będzie najbardziej komfortowe. Jakie materace dedykowane są osobom starszym?
Jeżeli senior cierpi na bóle pochodzenia kostno-stawowego wówczas najlepiej sprawdzą się materace, które zminimalizują nacisk na wrażliwe partie ciała jak odcinek szyjny kręgosłupa, ramiona, biodra. Materac dla seniora powinien być odpowiednio sprężysty i elastyczny oraz dopasowujący się do kształtu sylwetki. Doskonale nadają się więc materace termoelastyczne, materace lateksowe oraz materace piankowe. Surowce, z których wszystkie są wykonane mają właściwości antyalergiczne, są przewiewne i nie gromadzi się w nich wilgoć.
Materace termoelastyczne sprawdzą się również u osób z problemami krążenia. Warstwa zewnętrzna wykonana jest z pianki visco memory, która pod wpływem ciepła i nacisku dopasowuje się do kształtu sylwetki odciążając mięśnie, stawy i wspomagając prawidłowe krążenie krwi. Materace lateksowe cechują się doskonałą przewiewnością i sprężystością. Są bardzo trwałe i uważane za jedne z najwygodniejszych rodzajów materacy. Cechują się elastycznością punktową podobnie jak materace pocketowe oraz materace multipocketowe. Jeżeli na materacu kieszeniowym śpią dwie osoby, niezależna praca sprężyn sprawia, że nie wybudzają się wzajemnie przy każdym ruchu czy zmianie pozycji. Materace kieszeniowe występują w trzech wersjach wysokości czyli standardowej (długość sprężyn to 12 cm) oraz mini (6 cm) i max (18 cm). Wydłużone sprężyny dodają kilka centymetrów do wysokości całego materaca, co jest pomocne we wspomnianym już wstawaniu z łóżka. Dużą popularnością cieszą się także materace profilowane moletowane oraz materace profilowane visco memory. Profilowanie to specyficzne nacinanie pianki, która pełna jest licznych wypustek i wgłębień, dzięki którym powierzchnia materaca jeszcze lepiej dopasowuje się do ciała.
Wracając do twardości materaca najczęściej wybierane są materace średnio twarde. Dla osób lekkich i kruchych materace miękkie, rzadziej materace twarde.
Przestrzegając powyższych wskazówek każdy senior powinien poprawić jakość swojego wypoczynku. Odpowiednie warunki snu wpłyną korzystnie na jego długość i efektywność, co przełoży się na zdrowie i samopoczucie. Wyspany senior odczuje wzrost formy i dobrego samopoczucia.
